Co prawda zima w pełni, ale o zdrowym żywieniu nie można zapominać! Zdrowe odżywianie stało się bowiem obecnie pewnego rodzaju modą. Każdy chce dobrze wyglądać i mieć zdrowy organizm, co próbuje osiągnąć przez zastosowanie odpowiedniej diety. Należy pamiętać, że wszelkie zmiany nawyków żywieniowych należy wprowadzać z rozsądkiem.
Zasady zdrowego odżywiania
W układaniu diety ważna jest świadomość, że wszelkie produkty spożywcze możemy podzielić na określone grupy, które dostarczają nam konkretnych substancji i minerałów. Pierwszą z nich są produkty zbożowe i ziemniaki jako źródło węglowodanów. Organizm czerpie z nich takie składniki mineralne jak: potas, magnez, żelazo czy fosfor. Są bogate w witaminę B, a błonnik, który zawierają, powoduje uczucie sytości bez zbędnego przejadania się dużą liczbą produktów. Błonnik posiadają też warzywa i owoce (druga grupa), które są jednocześnie źródłem witamin i składników mineralnych. Białko dostarczane jest głównie przez produkty mleczne (mleko, jogurty, kefiry, ale też sery twarogowe), które są również źródłem łatwo przyswajalnego wapnia. Ostatnią grupę stanowią mięso, jaja i ryby – zawierają białko, nienasycone kwasy tłuszczowe witaminy i żelazo
Piramida zdrowego odżywiania
Rangę najważniejszych produktów w jadłospisie nadano warzywom, które znajdują się u podstawy najnowszej piramidy. Zostały one docenione ze względu wysoką zawartość witamin, przeciwutleniaczy i składników mineralnych.
Nad nimi znajdują się owoce oraz produkty zbożowe – jest to najistotniejsza zmiana w stosunku do poprzedniej piramidy, u której podstaw były właśnie te produkty. Zgodnie z zaleceniami diety opartej na piramidzie warzywa i owoce powinny stanowić 1/2 pożywienia w ciągu dnia w proporcjach 3/4 warzywa, a 1/4 owoce.
Produkty zbożowe należy jeść w mniejszych ilościach, niż to rekomendowano wcześniej. Zaleca się, aby białe pieczywo zastępować pełnoziarnistym.
Podobna zasada dotyczy makaronów, kasz i ryżu. Jeżeli chodzi o produkty mleczne, to powinny być one spożywane w ilości odpowiadającej około dwóm szklankom mleka (bądź przetworów mlecznych) dziennie, ze względu na konieczność dostarczenia organizmowi odpowiedniej ilości wapnia i witaminy
D. Należy jednak zwrócić uwagę na poziom spożywanego w diecie fosforu, którego źródłem są również produkty mleczne. Jego nadmiar może przyczynić się do problemów z osteoporozą. Instytut Żywności i Żywienia rekomenduje też zmniejszenie ilości zjadanego czerwonego mięsa do około pół kilograma tygodniowo, a zastąpienie go rybami, jajkami i roślinami strączkowymi. Sam szczyt piramidy stanowią tłuszcze, ale nie tylko olej, ale również orzechy jako bogate źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Dziesięć zasad zdrowego odżywiania
- Posiłki należy spożywać regularnie – co około 3 do 4 godzin. Łącznie należy zjadać od 4 do 5 posiłków w ciągu dnia.
- Warzywa i owoce powinny stanowić przynajmniej połowę dziennej diety z zastrzeżeniem, że ich spożywanie powinno zamykać się w proporcjach 3/4 warzyw do 1/4 owoców.
- Należy spożywać pełnoziarniste produkty zbożowe.
- Należy wypijać dwie szklanki mleka (jogurtu lub kefiru) dziennie.
- Spożycie mięsa czerwonego powinno ograniczyć się do pół kilograma tygodniowo. To samo dotyczy produktów przetworzonych z mięsa, które należy zastąpić jajkami, rybami oraz produktami strączkowymi.
- Tłuszcze roślinne powinny zastępować tłuszcze zwierzęce.
- Owoce i orzechy powinny zastąpić w diecie cukry i słodycze, których należy unikać.
- Zioła powinny zastąpić sól. Należy dążyć do ograniczenia nawyku dosalania potraw.
- Trzeba pić co najmniej 1,5 l wody dziennie.
- Nie należy spożywać alkoholu.
Lena Wojdała